*مروری بر حل مسئله نا ترازی ها در برنامه هفتم*

محسن شاطرزاده

* برنامه هفتم : برنامه مسئله محور : توجه دولت به تاکیدات رهبری درخصوص مسئله‌محور بودن برنامه

*  فصول و بخش های برنامه لایحه برنامه هفتم توسعه  در قالب ۲۲ فصل و هفت بخش تنظیم شده و نگاه اصلی آن به مشکل کسری بودجه و حل ناترازی های کشور است که مستلزم اصلاح ساختار بودجه است .

* ناترازی های مهم :

۱- ناترازی های بخش پولی و بانکی کشور که مستلزم اصلاح نظام بانکی و افزایش اختیارات بانک مرکزی است،

۲-  ناترازی که در حوزه صندوق های بازنشستگی در قالب یک پدیده مخاطره‌آمیز وجود دارد و هرچه زودتر باید آن را تدبیر کرد؛

۳- ناترازی که در حوزه تامین انرژی در کشور وجود دارد  و با توجه به افزایش مصرف سالانه این ناترازی‌ها در حال تشدید شدن است.

* کسری یا ناترازی بودجه یک ناترازی مهم و همیشگی در بودجه ایران یک متغیر مهم که میزان انضباط بودجه را نشان می‌دهد، تراز یا کسری عملیاتی بودجه است. اما منظور از این نوع کسری چیست؟ تراز عملیاتی تفاوت درآمدهای جاری دولت (عمدتاً مالیات و تعرفه) و هزینه‌های جاری (شامل حقوق و دستمزد کارکنان دولت و سایر هزینه‌های جاری دستگاه‌ها) است. علت اهمیت این تراز این است که در نظر گرفتن درآمدهای ناپایداری مثل درآمد نفتی که امکان پیش‌بینی دقیق ندارند، برای تأمین هزینه‌های جاری که بدون تردید به صورت مستمر طی سال باید انجام شوند، ریسک بالایی برای عدم تحقق به همراه دارد.

* مخارج پنهان ( فرابودجه) اقتصاد ایران دچار ناترازی‌های متعددی است که ناترازی بودجه تازه یکی از آن‌هاست. برای نمونه:

- ناترازی انباشته نظام بانکی در کنار کسری بودجه از جمله عوامل اصلی رشد پایه پولی و تورم است.

- بودجه ناتراز دولت نهایتاً به نظام بانکی و بانک مرکزی منتقل خواهد شد و در نتیجه توان حل سایر ناترازی‌ها را به راحتی نخواهد داشت. 

- بودجه یارانه‌ها که به تبصره ۱۴ بودجه معروف است، در سرجمع بودجه عمومی حساب نمی‌شود و عملاً این بودجه هم ناترازی مختص به خودش را دارد و این کسری منابع برای تأمین یارانه‌ها (که ممکن است مخارجشان کم‌برآوردی هم داشته باشد) به کسری بودجه عمومی اضافه می‌شود.

- دولت باید بدهی‌های گذشته به نظام بانکی و تأمین اجتماعی را که به ناترازی‌های زیاد در آن‌ها دامن زده بپردازد( ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲)

- ارقام فرابودجه‌ای در سرجمع بودجه لحاظ نمی‌شوند؛ مثلاً در بودجه ۱۴۰۲، ورای سقف نفتی بودجه، ۳ میلیارد یورو برای ستاد کل نیروهای مسلح و ۱.۵ میلیارد یورو برای تعدادی طرح‌های حمایتی در نظر گرفته شده بود تا با نرخ ETS تسعیر شوند.

* ناترازی همیشگی بودجه : اولاً بخشی از منابع آن‌ها محقق نمی‌شود،  ثانیاً بخشی از منابع آن‌ها ناپایدار است و جبران هزینه‌های جاری را نمی‌کند و نهایتاً بخش‌های بزرگی از هزینه‌ها هم در این سند منعکس نمی‌شود.

* ناترازی بانکها :

- در بانکهای دولتی  ساختار حاکمیت شرکتی مهم‌ترین علت ناترازی است ، -بخش عمده مطالبات بانک‌ها بدهی دولت و دستگاه‌های دولتی است که نقدشوندگی ندارد.

- در بانک خصوصی نیز بخش قابل توجه تسهیلات به شرکت‌های مرتبط خودشان پرداخت می‌شود که این امر ناترازی را تشدید  میکند.

- ضعف نظارت بانک مرکزی : بانک مرکزی قدرت و استقلال لازم برای برخورد با بانک‌های ناتراز نداشته است و انباشت ضعف نظارت بانکی موجب ناترازی شده است. ندری درباره دیگر عوامل مهم ناترازی بانک‌ها اظهار داشت: بخشی از ناترازی بانک‌ها مربوط به خود بانک‌هاست، برای نمونه می‌توان به حاکمیت شرکت‌های دولتی، دسترسی بانک‌ها به منابع بانک مرکزی، نداشتن زیرساخت مناسب برای اعلام ورشکستگی بانک‌ها، سرکوب نرخ بهره اشاره کرد . وی تصریح کرد: یکی از راهکارهای اصلاح ناترازی اصلاح ساختار بودجه و کسری بودجه است و بهترین راه تامین کسری بودجه از طریق نظام بازار و انتشار اوراق است.

* راهکار :

- بازنگری هزینه‌ها ی دولت؛

- اصلاح نظام مالیاتی به نفع افراد کم درآمد؛

- حذف حاکمیت شرکت‌های دولتی ؛

- حذف دسترسی آسان بانک‌ها به منابع بانک مرکزی؛

- ایجاد زیرساخت مناسب برای اعلام ورشکستگی بانک‌ها،

- عدم سرکوب نرخ بهره .

- اصلاح ساختار بودجه و کسری بودجه ؛

- مقررات‌زدایی و جایگزینی رقابت با انحصار.

* بهترین راه تامین کسری بودجه از طریق نظام بازار و انتشار اوراق است.

* دلایل ناترازی گاز:

 دلیل اول؛ عدم سرمایه‌گذاری در صنایع گاز است. ایران به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنایع گاز و ۲۰ میلیارد دلار در صنایع نفت و پتروشیمی نیاز دارد. در حالی که ایران ۲.۵ برابر آمریکا ذخایر گازی  دارد، ولی یک‌چهارم این کشور تولید دارد.

دلیل دوم ناترازی، مصرف بیش از حد گاز در تمامی بخش‌های کشور است. و دلیل سوم اینکه بهینه‌سازی مصرف نیز انجام نگرفته است. ناترازی گاز تا سال 1420 به بیش از 500 میلیون متر مکعب می‌رسد.

* ناترازی بنزین :

- ‌زیان 100 میلیارد دلاری کشور از خودروهای پرمصرف و ناترازی بنزین ؛

- ناترازی بنزین در ایران در سال 1402 به رقم 10 میلیون لیتر در روز رسیده است که سالانه خسارتی 3 میلیارد دلاری به کشور وارد می‌کند؛ معادل درآمد فروش یک ماه نفت ایران ؛

- در حالی که در سال 99 حدود 3 میلیارد دلار بنزین صادر شده است. در واقع افت 6 میلیارد دلاری درآمد ارزی بنزین؛

- با تداوم روند فعلی مصرف، ایران در 10 سال آینده نیازمند سالانه 25 میلیارد دلار واردات بنزین خواهد بود؛ معادل نیمی از ظرفیت صادرات نفت خود.

* رویکردهای غیر قیمتی کاهش ناترازی بنزین:

۱- کنترل قاچاق ؛

۲- توسعه ظرفیت صنعت سی ان جی برای کم کردن واردات بنزین و تنوع بخشی به سبد سوخت ؛

۳- پیشنهاد تخصیص یارانه سوخت به افراد و

۴- کاهش تعرفه واردات خودرو برقی .

* ناترازی برق: در پیک تابستان امسال، مصرف برق به ۷۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات رسید ، در حالی که عملاً تولید حداکثر نیروگاه‌های کشور حدود ۶۱ هزار و ۵۰۰ مگاوات بود، بنابراین در حدود ۱۲ هزار مگاوات ناترازی برق رخ داد سالانه  به این میزان ۵ درصد اضافه میشود.

- منشاء اصلی ناترازی برق در کشور ناترازی های مالی در این صنعت می باشد.

- محدودیت تأمین گاز برای نیروگاه‌ها و محدودیتهای خاص تأمین سوخت مایع ؛

- مضافا چالش خریدهای شرکتهای توزیع برق از بازار عمده فروشی ؛

- وضعیت بدهکاری شرکتهای توزیع و - مطالبات نیروگاه ها از دیگر مشکلات صنعت برق است.

* راهکارهای رفع ناترازی برق:

- اصلاح فرآیندهای ساز و کار مالی صنعت برق،

- اصلاح جریان نقدینگی در صنعت برق ؛

- اصلاح نرخ ترانزیت توزیع و انتقال،

- توسعه نیروگاههای تجدید پذیر خصوصا نیروگاههای خورشیدی و بادی.

** پیشنهاد اجرای طرح ضربتی ایجاد ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی در ۳۲ استان کشور با استفاده از ظرفیت مردمی بسیج در مدت یک سال

* ناترازی صندوقها :

- : در حال حاضر منابع صندوق بازنشستگی کشوری تنها ۴ درصد پرداخت حقوق بازنشستگان را پوشش می‌دهد و ۹۶ درصد مابقی را دولت می‌پردازد. 

- عامل اصلی مشکلات صندوق‌ها، وجود شرکت‌های اقماری زیان‌ده، سوء مدیریت و برداشت‌های مختلف از صندوق‌هاست. هر جا کسری شدید بودجه پدید آمده به ناچار از صندوق‌ها برداشت شده است ولی نکته کلیدی اینجاست که بعد از گذشت سال‌ها به جای آنکه اصل و سود باهم بازگردانده شود همان اصل پولی که سال‌ها قبل برداشت شده به صندوق واریز می‌شود و همین مساله یکی از علل اصلی ورشکستگی صندوق‌ها به شمار می‌رود.

-  در دولت دوازدهم ؛ بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی از ۶۸ هزار میلیارد تومان به ۴۴۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافته وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به دولت از ۱۲ به ۱۸ درصد رشد کرد.

* مهم‌ترین دلایل بحران نظام بیمه اجتماعی کشور:

- ابر چالش پایداری منابع مالی صندوق‌ها؛ - قوانین غیر‌متکی بر محاسبات بیمه‌ای؛

- تحمیل بیمه‌های یارانه‌ای (بدون تأمین منابع آن)؛

-  عدم استقرار نظام چندلایه بیمه‌ای؛

- عدم تناسب بین امید به زندگی و سن بازنشستگی در کشور؛

- روند فزاینده نسبت سالمندی در کشور؛

- تنوع بی‌قواره در قوانین و مقررات بیمه‌ای و خدمات آنها؛

- وجود تبعیض‌های درون یک صندوق و بین صندوق‌های بازنشستگی؛

- سیاستگذاری نادرست در تشویق به اشتغال در مشاغل سخت و زیان‌آور؛

- مخدوش شدن چند جانبه‌گرایی در نظام بازنشستگی؛

 - ضعف در نهاد سیاست‌گذار در حوزه تأمین اجتماعی و مدیریت صندوق‌ها و سرمایه‌گذاری آنها و مداخلات سیاسی در انتصابات و حکمرانی آنها؛

- نوسانات اقتصادی و پیامدهای زیان‌بار آن بر حوزه بیمه‌ای؛

- و عدم توان دولت در ایفای تعهدات و تأدیه بدهی‌ها به صندوق‌های بازنشستگی.

* مهمترین اصلاحات پیشنهادی: مهمترین اصلاحات در دو قالب «اصلاحات ساختاری» و «اصلاحات پارامتریک» اعم از :

- تقویت نهاد سیاست‌گذار،

- تقویت یا ایجاد نهاد تخصصی و تنظیم‌گر بیمه‌ای با رویکرد تقویت تنظیم‌گری و چندجانبه‌گرایی،

- اصلاح ساختار و قوانین و مقررات صندوق‌های بازنشستگی مبتنی‌بر استقرار نظام چندلایه بیمه‌ای

- و همچنین اصلاح ساختار بودجه با رویکرد ایفای تعهدات و تأدیه بدهی دولت به صندوق بازنشستگی؛

- افزایش سن بازنشستگی متناسب با سن امید به زندگی به‌صورت تدریجی،

،- اصلاح نحوه محاسبه حقوق بازنشستگی به‌صورت تدریجی،

-تغییر نرخ مشارکت سهم دولت، بیمه‌پرداز و کارفرما در سطوح بالاتر حقوقی با رویکرد افزایش مشارکت فرد مبتنی‌بر استقرار نظام چندلایه بیمه‌ای (بیمه پایه-مازاد-مکمل)،

- تغییر قوانین در جهت دشوار کردن بازنشستگی‌های پیش از موعد،

- پوشش بیمه افراد فاقد پوشش بیمه پایه اجتماعی با مشارکت فرد و از طریق آزمون وسع، - حذف معافیت‌های بیمه‌ای بلا وجه از طریق آزمون وسع،

- و ایجاد زمینه‌های قانونی لازم جهت پوشش بیمه کارفرمایان و شاغلین مشاغل پلتفرم.

*اولویت و ضرورت تدوین برنامه اقدام یک ساله برای بند غروب برجام*

محسن شاطرزاده

۲۹ تیر ۱۴۰۳

در «برجام» ۲دسته تاریخ و زمان‌بندی پیش‌بینی شده ، بخشی از این زمان‌بندی مربوط به نحوه اجرایی شدن توافق و لغو تحریم ها بود که سپری شده است و بخشی دیگر مربوط رفع تحریم های زماندار و کاهش نظارت های باقی مانده طی ۲۵ سال است که به این زمانبدی «بندهای غروب برجام» گفته می شود.

این بند(غروب برجام) بازه زمانی رفع محدودیت‌های هسته‌ای ایران را مشخص می‌کند که شامل افزایش «سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم» بعد از ۱۰ سال و افزایش حجم اورانیوم کمترغنی شده بعد از ۱۵ سال است.

سررسید بند سوم غروب برجام در اکتبر ۲۰۲۵(مهر ۱۴۰۴) مربوط به همکاری‌ها و فناوری هسته‌ای ایران است و اگر در این فاصله مکانیزم ماشه و بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ فعال نشوند، محدودیت‌های هسته‌ای علیه ایران برداشته می‌شود.  

با فرا رسیدن اکتبر سال ۲۰۲۵ ایران از تمام بندهای فصل هفتم سازمان ملل خارج می‌شود، لذا چند کشور غربی قطعا سعی خواهند کرد از فرصت باقی‌مانده تا پایان عمر قطعنامه ۲۲۳۱ حداکثر استفاده را برده و در این راستا از کارکردهای مکانیسم ماشه غافل نشوند.

طبق بندهای غروب توافق برجام، در یک دوره ده ساله پرونده هسته‌ای ایران به حالت عادی در می‌آید. سومین بند غروب در سال ۲۰۲۵ قرار است اجرایی شود که مطابق با آن کل پرونده هسته‌ای ایران به حالت عادی در می‌آید و عمر قطعنامه ۲۲۳۱ به اتمام می‌رسد.

بعد از پایان ۱۰ سال، هر تحریم هسته‌ای باید به شورای امنیت برود، مصوبه بگیرد و هر پنج کشور عضو شورای امنیت از جمله چین و روسیه با آن موافقت کنند. از آن جایی که دعوای جدی بین آمریکا و روسیه وجود دارد، معلوم نیست تحریم جدیدی علیه کشور وضع شود یا خیر ولی تحریم‌های آمریکا هست، بوده و حتی ممکن است در آینده تشدید شود.

آمریکا و سه کشور اروپایی به شدت در تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه تا قبل از اکتبر ۲۰۲۵ هستند و از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده و رسما نمی‌تواند اقدام کند این ماموریت به انگلستان داده شده است تا نسبت به فعال نمودن مکانیزم ماشه اقدام نماید .

لذا ضرورت دارد اولویت برنامه سیاست خارجی ایران در دولت جدید به نحوه عبور از تاریخ بند سوم غروب برجام در اکتبر ۲۰۲۵ و تلاش برای جلوگیری از فعال شدن مکانیزم ماشه باشد و بر این اساس پیشنهادات زیر به دولت جدید تقدیم میشود

: ۱- هر چه سریعتر برنامه اقدام (Action Plan) یک ساله تا اکتبر ۲۰۲۵ (مهر ۱۴۰۴) تهیه شده و همه تدابیر لازم و اقدامات ضروری برای مانع شدن از فعال شدن مکانیزم ماشه پیش بینی شود.

۲- به منظور حفظ منافع ملی و تمرکز بر پرونده مهم برجام و پرهیز از حواشی ، هیچگونه تغییری در مدیریت پرونده برجام و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تا مهر ۱۴۰۴ ایجاد نشود.

۳- هماهنگی مقتدرانه ای بین میدان و دیپلماسی به منظور حمایت و پشتیبانی یکدیگر صورت پذیرد تا دستگاه دیپلماسی با دست پر به مذاکره با طرف غربی بپردازد.

۴- دستگاه دیپلماسی طراحی زنجیره ای از مذاکرات هدفمند با طرف غربی به منظور مشغول کردن و خلع سلاح آنها را بنماید.

۵- میدان با قدرت هرچه تمامتر وارد شده و برگهای برنده و از موضع قدرت خصوصا بر علیه منافع انگلستان در منطقه تهیه نموده و دست دیپلماسی را در مذاکرات مقتدرانه پر کند تا ان شاءالله با عنایات الهی کشور از این پیچ تاریخی هم به سلامتی عبور کند و شکستی دیگر بر دشمن غدار تحمیل شود.

* ضرورت بازنگری در روش انتخابات ریاست جمهوری : الکترال کالج پیشنهادی برای جلوگیری از تاثیرات قومیتی در انتخابات نتایج نهایی

انتخابات ریاست جمهوری از منظر عوامل مختلفی قابل بررسی و تحلیل است . یکی از این عوامل نگاه قومیتی و توجه به گسل های اجتماعی از جمله قومیت‌ها و اهل سنت در کشور است . نتایج انتخابات نشان می‌دهد که اختلاف آراء دو کاندیدای ریاست جمهوری فقط در چهار استان ترک نشین بیشتر از اختلاف آراء ۲۶ استان دیگر است و به عبارتی اگر در استان‌های ترک نشین و ایضا کردنشین و عرب نشین و بلوچ نشین رای قومیتی وجود نداشت و روند انجام رای گیری همانند سایر استان‌ها بود ، احتمال اینکه پیروز انتخابات تغییر می‌کرد زیاد بود . معنی دیگر این امر این است که تنها چهار استان ترک نشین قادر به تعیین رئیس جمهور برای کشور بزرگ ایران هستند و این یک نقص در قانون انتخابات کشور است . در کشوری مثل ایران که تنوع قومیتی وجود دارد و ترک و کرد و بلوچ و عرب و ترکمن و لر در کنار مردم فارس سالها بطور مسالمت آمیز زندگی می‌کنند نباید به هنگام انتخابات مهمی چون انتخابات ریاست جمهوری زمینه بروز گسل‌های قومیتی وجود داشته باشد و ضرورت دارد قانون انتخابات در این زمینه اصلاح و بازنگری شود .

یکی از روش‌های تجربه شده برای جلوگیری از غلبه رای‌های قومیتی و ایالتی بر آراء کل کشور دو مرحله کردن انتخابات و استفاده از روش "الکترال کالج" است تا سقف رای هر استان محدود شده و بر سهم سایر استان‌هاو به تبع آن بر رای نهایی انتخاب رئیس جمهور تاثیر نگذارد . در این روش تعداد آراء الکترال کالج محدود به درصد جمعیت آن استان از جمعیت کل کشور است و اگر کاندیدایی در یک استان اکثریت داشته باشد کل رای الکترال کالج آن استان به نام آن کاندیدا خواهد شد و در مرحله دوم این نسبت آراء الکترال کالج است که تعیین کننده خواهد بود و کاندیدایی که بیشترین رای الکترال کالج را داشته باشد به عنوان پیروز نهایی معرفی خواهد شد. محسن شاطرزاده ۱۷ تیر ۱۴۰۳

*رییس جمهور تراز انقلاب اسلامی*

محسن شاطرزاده

۱۵ خرداد ۱۴۰۳

این روزها دیدگاههای متعددی در فضای مجازی در خصوص ویژگیهای رییس جمهور مطلوب منتشر می‌شود و بسیاری از آنها بر سابقه اجرایی تکیه کرده و به نقد کاندیدای ریاست جمهوری می‌پردازند ؛ سوال این است که رییس جمهور تراز انقلاب اسلامی چه کسی است و ویژگیهای شاخص او چیست؟ واقعیت این است که:

۱- رییس جمهور سمبل جمهوریت نظام است و مهمترین شاخصه او مردمی بودن و اخلاص و صداقت و ایمان اوست .

۲- رییس جمهور باید در متن مردم باشد ؛ با مردم با کرامت برخورد کند ؛ زندگی او همتراز غالب مردم باشد ؛ با صداقت و اخلاص کامل و تواضع و فروتنی با مردم تعامل داشته باشد و نگاه تشریفاتی و ابزاری به مردم نداشته باشد؛

۳- در تصمیم گیریهای کلان و سخت جانب منافع مردم را بگیرد ؛

۴- به ارزشهای انقلاب اسلامی وفادار باشد و از بده بستانهای رایج سیاست‌بازان به دور باشد ؛

۵- در سیاست خارجی با عزت و اقتدار عمل کرده و دشمنان انقلاب را مایوس و دوستان انقلاب را امیدوار کند ؛

۶- مجاهد پرتلاش و خستگی ناپذیر باشد و تمام ظرفیتهای داخلی را در کشور به کار گرفته و وزرای دولت را با تمام وجود و تلاشی مضاعف برای خدمت به مردم بکار گیرد ؛

۷- از حاشیه‌سازی با سایر قوا اجتناب کرده و تبلور وحدت ملی باشد ؛

۸- مبادی و تبلور اخلاق اسلامی و منشاء امید بوده و ذوب در ولایت باشد و از هرگونه شائبه حاکمیت دوگانه پرهیز کند .

۹- خود را وقف حل مشکلات زندگی مردم ‌کند و آنرا مساوی از دست برداشتن از آرمان‌های بزرگ این ملت و همراهی با نظم ظالمانۀ حاکم بر عالَم نداند.

۱۰- با نظم ظالمانۀ جهانی بجنگد و در عین حال، دغدغۀ حل مشکلات مردم را در همین میدان مبارزه داشته باشد.

۱۱- نه حل مشکلات مردم را قربانی آرمان‌های بزرگ بکند و نه به‌بهانۀ حل مشکلات مردم، دست از آرمان‌های بزرگ بردارد.

۱۲- گفتمان ساختن ایران و ایجاد یک امت اسلامی را در مسیر آرمان عصر ظهور دنبال کند.

۱۳- باید قدرت اسلام را پذیرفته باشد و مرعوب دشمنان اسلام نباشد. او باید ظرفیت ملّت ایران و جبهۀ مقاومت را در ایجاد تحولات بزرگ در جهان، قبول داشته باشد.

۱۴- باید بتواند قدرتِ کنونیِ ایجادشده به‌وسیلۀ اسلام و ملّت ایران و جبهۀ مقاومت را نقد کند و به ارزش پول ملّی تبدیل کند.

۱۵- پاکدست بوده و حتی یک لکه خاکستری در زندگی سیاسی خود نداشته باشد.

۱۶- نه فرزندی در خارج از کشور داشته، نه آقازاده‌ای که مشکوک به استفاده از رانت باشد، و نه هیچ پرونده یا شائبه و مورد مشکوک مالی و غیرمالی فساد داشته باشد.

۱۷- ساده‌زیست بوده و از زندگی لاکچری دور باشند. دارای منزلی ساده در محله‌ای متوسط باشند و از هرگونه زندگی لاکچری بپرهیزد.

۱۸- مبارزه بی‌امان با اژدهای هفت‌سر فساد جزو سیاستهای محوری دولت او باشد حتی اگر آبروی خود را در خطر بیند.

۱۹- منش انقلابی داشته و نماد شعارهای انقلاب بوده و مورد هراس دشمنان باشد و نزدیکترین فرد به رهبری انقلاب باشد.

۲۰- تعامل با جناح‌های مختلف داشته و بین خودش و دیگران دیوار نکشد.

* کلمبیا از متحد اصلی غیرناتو آمریکا تا قطع روابط با رژیم صهیونیستی اسرائیل*

محسن شاطرزاده

۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳

 با انتخاب آقای گوستاوو پترو در سال ۲۰۲۲ به عنوان رییس جمهور کلمبیا ؛ آخرین سنگر آمریکایی در آمریکای جنوبی فرو ریخت. تا سال ۲۰۲۲ تمامی کشورهای آمریکای لاتین خصوصا برزیل و ونزوئلا و شیلی و بولیوی و کوبا و نیکاراگوا و آرژانتین که در خلال سالهای پیشین در جبهه آمریکا بوده و آمریکای لاتین را تبدیل به حیاط خلوت آمریکا و رژیم صهیونیستی  کرده بودند با انتخاب شجاعانه مردم آزاده کشورهای لاتین تبدیل به حکومتهای چپگرا شده و فقط کشور کلمبیا همسو با سیاستهای آمریکا و رژیم صهیونیستی باقی مانده بود تا جایی که کلمبیا به عنوان متحد اصلی غیرناتو آمریکا نامیده شد ؛ ولی با انتخاب آقای گوستاوو پترو در سال ۲۰۲۲ این آخرین دژ آمریکایی و شریک نزدیک اسرائیل غاصب  هم فروریخت و آمریکای جنوبی بطور کامل در اختیار احزاب چپ‌گرا و مخالفین آمریکا و اسراییل قرار گرفت و به تعبیری آمریکا بطور کامل از آمریکای جنوبی اخراج شد. انتخاب گوستاوو پترو که در میان ناباوری جریانهای وابسته به آمریکا روی داد یک زلزله سیاسی در آمریکای لاتین بود و موجب شکست سیاستهای مخرب آمریکا در منطقه لاتین خصوصا در مقابله با کشورهای انقلابی ونزوئلا و کوبا و نیکاراگوا بود . این روزها شاهد اتفاقی کم نظیر هستیم و کلمبیا که سالها متحد نزدیک رژیم جنایتکار صهیونیستی بود در یک چرخش شجاعانه سیاسی و در حمایت از مردم مظلوم فلسطین در غزه ؛ تمامی روابط دیپلماتیک خود را با اسراییل قطع کرده و شکست سیاسی دیگری برای رژیم صهیونیستی رقم خورد.

* گذری بر کلمبیا :

جمهوری کلمبیا کشوری در شمال‌غربی آمریکای جنوبی است. این کشور بیست و ششمین کشور دنیا و چهارمین کشور آمریکای جنوبی (پس از برزیل، آرژانتین و پرو) با دو برابر مساحت فرانسه است. این کشور همچنین سومین کشور پرجمعیت در منطقه آمریکای لاتین پس از برزیل و مکزیک است. کلمبیا یکی از پرجمعیت ترین کشور‌های اسپانیایی است. این کشور از نظر صنعتی نیز یکی از بزرگترین کشور‌های صنعتی آمریکای جنوبی محسوب‌می‌شود. کلمبیا همچنین یکی از کشور‌های دارای گسترده ترین تنوع قومی در آمریکای جنوبی است. این تنوع قومی مدیون مهاجرت‌هایی است که در سال‌های قرن بیستم به این کشور شده و افزایش جمعیت این کشور را در پی آورده است. درگیری‌ها با نیرو‌های شبه نظامی گروه فارک (نیرو‌های مسلح انقلابی کلمبیا)، قاچاق مواد مخدر و فساد در شهر‌های کوچک و برخی از شهر‌های بزرگ این کشور، از عمده چالش‌های دولت کلمبیا محسوب می‌شوند. درگیری‌های داخلی در کلمبیا در خلال سال‌های ۱۹۶۴ الی ۱۹۶۶ و در زمان تاسیس نیرو‌های مسلح انقلابی کلمبیا وارتش آزادیبخش کلمبیا وآغاز جنگ‌های چریکی این دو گروه با دولت‌ کلمبیا رقم خوردند. کلمبیا در شرق با ونزوئلا (۲۳۴۱ کیلومتر)، در جنوب با برزیل (۱۷۹۰ کیلومتر)، پرو (۱۴۹۴ کیلومتر)، اکوادور (۷۱۸ کیلومتر) و از غرب با پاناما (۳۳۹ کیلومتر) مرز مشترک دارد. در شمال از طریق دریای کارائیب با اقیانوس اطلس و از غرب با اقیانوس آرام هم‌مرز است.  مساحت کلمبیا ، ۱ میلیون و ۱۴۱ هزار کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵۱٬۰۵۰٬۰۰۰ نفر است.این کشور بعد از برزیل دارای بیشترین جمعیت در بین کشورهای آمریکای جنوبی است. حکومت کلمبیا از نوع جمهوری فدرال است و پایتخت این کشور شهر بوگوتا است.  کلمبیا از لحاظ توسعهٔ خطوط هوایی خود اولین کشور در آمریکای جنوبی و دومین در سطح جهان است.

* دین، اقتصاد و حکومت کلمبیا :

دین مردم کلمبیا ۸۷ درصد کاتولیک، حدود ۹ درصد پروتستان، ۳ درصد دیگر باورها و ۱ درصد هم به آیین بومی این سرزمین باور دارند و کمتر از ۱ درصد دیگر هم جمعیت مسلمان و معتقد به مورمن را تشکیل می دهند. اقتصاد کلمبیا موقعیت خود را مرهون فراوانی مواد اولیه، جمعیت بالای با سواد و واحد پولی با ارزش است. اقتصاد این کشور بعد از یک دهه رشد اقتصادی مناسب در ۱۹۹۸ به سوی سراشیبی جهت گرفت و در سال ۱۹۹۹ دچار رکود اقتصادی شد، از جمله عوامل بوجود آمدن این مشکلات اقتصادی کمی تقاضای داخلی و خارجی، وضعیت بودجهٔ دولت و درگیری‌ های شدید داخلی بود.

* گوستاوو پترو رییس جمهور چپگرای کلمبیا :

  گوستاوو پترو در ۱۹ آوریل ۱۹۶۰ در منطقه‌ای به نام مرداب طلا در بخش کوردوبا در شمال کلمبیا به دنیا آمد. او یک سیاستمدار، اقتصاددان و مبارز معروفی است که از جوانی به چریکهای شورشی «جنبش ۱۹ آوریل» پیوست. این جنبش یک جناح مبارز بود که در درگیری‌های مسلحانه داخلی در سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۹۰ شرکت کرد و پس از آن طی یک فرایند صلح، منحل شد. پترو سپس به حزب اتحاد دموکراتیک که از «جنبش ۱۹ آوریل» نشأت گرفته بود، پیوست و در سال ۱۹۹۱ به دومین قدرت سیاسی مهم در مجلس مؤسسان تبدیل شد. وی همان سال در انتخابات مجلس نمایندگان به عنوان عضو مجلس انتخاب شد.  پترو از دانشگاه کلمبیا اکسترنادو، در رشته مدیریت دولتی، محیط زیست و توسعه جمعیت فارغ‌التحصیل شد.

 دهه ۱۹۹۰ پترو به عنوان یکی از اعضای حزب آلترناتیو دمکراتیک پس از انتخابات قانونگذاری ۲۰۰۶ با دارا بودن دومین رای بزرگ در کشور به عنوان سناتور خدمت کرد.

 در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۱، او در انتخابات محلی شهر بوگوتا به عنوان شهردار بوگوتا انتخاب شد، سمتی که در اول ژانویه ۲۰۱۲ به عهده گرفت و تا سال ۲۰۱۵ ادامه داشت.

وی رقیب‌انتخاباتی ایوان دوکه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۷ ژوئن ۲۰۱۸ بود که با اختلاف ۱۲ درصد بازنده انتخابات شد. پترو از منتقدان فعال علیه حزب راست محافظه‌کار بود. او به اصلاحات ارضی و اقتصاد بر اساس سوختهای جایگزین معتقد است.

پترو در دور دوم انتخابات ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲ در رقابتی شانه به شانه با رودولفو هرناندز موفق به کسب ۵۰٫۴۹ درصد آٰرا شد و به ریاست‌جهوری کلمبیا دست یافت.

پیروزی یک نامزد چپ گرا برای کلمبیا که پیش از این اغلب در اختیار راستگرایان بوده است  می‌تواند دوره جدیدی را در حیات سیاسی کلمبیا رقم بزند.

معاون او فرانسیا مارکز، فعال پیشین محیط‌زیست و مادری مجرد است که به عنوان اولین زن سیاه‌پوست آفریقایی‌تبار، معاون رئیس‌جمهور می‌باشد.  

کارشناسان معتقدند این امر می‌تواند تحولاتی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد کند. گوستاوو پترو وعده داده که نظام اقتصادی کلمبیا را به کلی متحول کند و دست به گسترش برنامه‌های اجتماعی، توقف کاوش نفت و تغییر تمرکز کشور به سوی صنعت و کشاورزی داخلی بزند.

او می‌گوید کاهش نابرابری در صدر برنامه‌هایش قرار دارند.

کلمبیا یکی از متحدان آمریکا در منطقه محسوب می‌شود؛ با این وجود، پترو قول داده است که در روابط تجاری میان دو کشور تغییراتی ایجاد خواهد کرد و همکاری دو کشور در مبارزه با مواد مخدر را به کلی تغییر خواهد داد.

* متحد اصلی غیر ناتو و درگیری با ونزوئلا :

جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا، به طور رسمی دولت کلمبیا را متحد اصلی غیر ناتو برای واشنگتن معرفی کرد.

رئیس‌جمهور اسبق کلمبیا، خوان مانوئل سانتوس، روز جمعه ۲۵ مه ۲۰۱۸ اعلام کرد، کلمبیا به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پیوسته‌است و یک شریک جهانی ناتو خواهد شد و کلمبیا تنها کشور آمریکای لاتین هست که از چنین امکانی برخوردار می‌شود.

گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری جدید کلمبیا در جریان سخنرانی در مجمع اقتصاد نوین در اسپانیا ، ایالات متحده را متهم کرد که قصد دارد درگیری ناتو و روسیه را بین کلمبیا و و نزوئلا تکرار کند.

وی‌اینچنین‌استدلال‌کردکه دونالدترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، حمله به خاک ونزوئلا به دلیل اتحاد نظامی این کشور با روسیه را ترویج می‌کرد، در حالی که به دنبال سوق دادن کشور کلمبیا به سمت ناتو بود.

پترو بر رابطه برادرانه بوگوتا- کاراکاس تاکید و ابراز تاسف کرد: چند سال پیش می‌توانستیم وضعیتی مانند شرایط کنونی اروپا داشته باشیم، اما بسته شدن مرزها و وضعیت دوقطبی شدید بین دو دولت باقی ماند. وی خاطرنشان کرد از زمانی که او به قدرت رسیده است، این وضعیت دوقطبی برطرف و مرزها باز شده‌اند اما ونزوئلا با تحریم مواجه است.

از زمان پایان عصر دوقطبی، آمریکا با معرفی خود به عنوان مالک جهان، از ناتو برای گسترش سلطه خود در سراسر کره زمین از جمله آمریکای لاتین استفاده کرده است.

ناتو از طریق متحدان اصلی خارج از ناتو از جمله کلمبیا در منطقه آمریکای لاتین نفوذ دارد. اتحادی که همکاری‌ها و توافق‌نامه‌های میان آن‌ها، بیش از همه به سود ایالات متحده است؛ کشوری که وسواس زیادی برای مقابله با نفوذ چین و روسیه در آمریکای لاتین به عنوان حیاط خلوت خود دارد.  

رئیس‌جمهوری کلمبیا استانداردهای دوگانه و متناقض در گفتمان غرب در قبال جنگ اوکراین را زیر سوال برد و با انتقاد از اینکه اروپا، ناتو را سپر خود قرار داده است، تاکید کرد: اروپا از طریق ناتو به کشورهای دیگر حمله کرده است.  

گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری کلمبیا در گفت‌وگو با روزنامه ال پائیس اسپانیا تصریح کرد: گفتمانی که به مخالفت با تهاجم‌های برخی کشورها علیه کشورهای دیگر می‌پردازد، برای ما صریح به نظر نمی‌رسد، چرا که همان‌هایی که این حمله‌ها را رد می‌کنند، خود به کشورهای دیگر حمله‌ کرده‌اند. گوستاووپترو ؛ تهاجم‌هایی که آمریکای لاتین متحمل شده است را یادآور شد و همچنین به حمله بریتانیا به جزایر مالویناس آرژانتین و حمله آمریکا به سانتو دومینگو، جزیره گرانادا و پاناما اشاره کرد.

پترو گفت: اروپا، ناتو را سپر خود قرار داده اما از طریق ناتو به (کشورها) حمله کرده است.

* قطع روابط با اسرائیل :

گوستاو پترو ؛ رئیس جمهوری کلمبیا نخست وزیر کنونی اسرائیل را به دلیل کشتار غیرنظامیان در غزه «نسل‌کش» توصیف کرد. پترو، منتقد سرسخت جنگ اسرائيل علیه حماس، طی سخنانی در جریان مراسم روز جهانی کارگر ضمن اشاره ضمنی به  نخست وزیر اسرائيل گفت: روابط دیپلماتیک با دولت اسرائیل به دلیل داشتن رئیسی نسل‌کش قطع خواهد شد.

وزارت امور خارجه کلمبیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: این تصمیم منحصراً به منظور قطع روابط دیپلماتیک است و هرگز علیه مردم اسرائیل یا علیه جوامع یهودی نیست. این یادداشت بر تعهد کلمبیا به احترام به زندگی، ترویج صلح و راه‌حل دو کشوری در مساله فلسطین  تاکید کرد که این گسست «گامی ضروری برای رد خشونت و ابراز حمایت از راه‌حل مسالمت‌آمیز و عادلانه» است و درخواست‌های این کشور برای صلح و راه‌حل قطعی برای مناقشه فلسطین و اسرائیل شنیده نشده است. در مقابل، تنها چیزی که این کشور و گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری دریافت کرده‌اند، توهین، اتهام‌های تحریف‌شده مبنی بر یهودستیزی و اقدامات غیردوستانه از سوی اسرائیل و نمایندگان آن بوده است. بر اساس این بیانیه رسمی، «کلمبیا نمی‌تواند با حفظ روابط دیپلماتیک با دولتی (رژیمی) که این گونه رفتار می‌کند و با چنین اتهام‌های جدی در مورد ارتکاب نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی و نقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه مواجه است، شریک جرم باشد یا سکوت کند».

بر اساس این یادداشت، وزارت امور خارجه کلمبیا، سفارت اسرائیل در بوگوتا را از دامنه اقدامات پیشنهادی توسط گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری این کشور مطلع خواهد کرد. مقام‌های دیپلماتیک کلمبیا در سرزمین‌های اشغالی به کلمبیا باز خواهند گشت، اما اتباع کلمبیایی، همچنان از بخش کنسولی سفارت در تل‌آویو کمک و خدمات لازم را دریافت خواهند کرد.

قطع روابط اعلام شده توسط دولت فعلی کلمبیا، نخستین دولت چپگرا در تاریخ این کشور، نشان‌دهنده چرخش ۱۸۰ درجه‌ای در سیاست‌های دولت‌های قبلی است که کلمبیا را به عنوان متحد اصلی اسرائیل در منطقه معرفی کرده بودند.

جنبش حماس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما موضع گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا در رابطه با قطع روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی را ارج نهاده و از آن استقبال می‌کنیم و این امر به‌منزله تحقق یک پیروزی برای فداکاری‌های مردم ما و آرمان عادلانه آنها است.»

عزت الرشق، عضو دفتر سیاسی جنبش حماس در واکنش به قطع رابطه دیپلماتیک کلمبیا با رژیم صهیونیستی و اعتراضات گسترده افکار عمومی جهانی در حمایت از غزه تصریح کرد که تمامی این رخدادها متغیرهایی می‌باشند که بیانگر این هستند که زوال و پایان رژیم صهیونیستی اجتناب‌ناپذیر است.

محسن شاطرزاده

۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳

* عملیات ویژه "وعده صادق" ؛ الهام بخش جنبشهای دانشجویی آمریکا و غرب*

محسن شاطرزاده

۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳

جنبش دانشجویی ضد صهیونیستی در آمریکا و اروپا ، سومین شکست ترمیم ناپذیر رژیم اشغالگر بعد از "طوفان الاقصی " و "عملیات ویژه وعده صادق" بود. صهیونیزم بین الملل دهها سال است که با ایجاد انحصار و سلطه بر سه ابزار "ثروت" ؛ "رسانه" و "علم" با دیکتاتوری تمام و دروغگویی و زورگویی و جنایت و خباثت بی اندازه ؛ تلاش بر تحمیل خود بر کانونهای قدرت و جوامع انسانی مختلف داشته است بلکه بتواند انتقام کینه ها و تحقیرهای مسیحیان در خلال قرنهای گذشته را بگیرد . رسانه های صهیونیستی سالها تلاش کرده اند که با مظلوم نمایی و ترویج دروغهای بی‌شمار و ایجاد رعب و وحشت و تصویر سازی دروغین از قدرت غیر قابل رقابت رژیم پوشالی اسرائیل ؛ تابویی را بسازند که کسی را جرات مقابله و مخالفت با این رژیم جنایتکار نباشد و هر صدای مخالفی را به بهانه واهی یهود ستیزی خفه کرده و انسانهای آزاده را به اسارت خود بگیرند در حالی که دلهای آنها مملو از نفرت و کینه نسبت به یهودیان صهیونیست است و در این شرایط خفقان آور جهانی عملیات "وعده صادق" باطل السحر این نقشه شیطانی شده و تابوی اسرائیل شکست ناپذیر را شکست ؛ موجب تشجیع و الهام بخش انسانهای آزاده‌شده وعزت و کرامت خفته آنها را احیا کرد و جوشش و خروش دانشجویان آمریکایی و کشورهای غربی حاصل این مدعاست.

نفرت از یهودیان صهیونیست خصوصا در اروپا ریشه دار و عمیق است و هراس صهیونیستها و سردمداران غربی از جنبش ضد صهیونیستی دانشجویان به علت نگرانی از سرایت آن به توده مردم و شعله‌ور شدن اعتقادات تاریخی یهود‌ستیزانه مردم اروپا و شورش گسترده مردمی بر علیه یهودیان می باشد.

* تاریخ یهود ستیزی در اروپا :

 یهود ستیزی در اروپا با دوران پیدایش مسیحیت شروع می‌شود. یهودی‌ستیزی از قرن دوم میلادی در تاریخ، به شکل تحقیر دینی و قومی در آیین مسیحی تکامل یافت. یهودی‌ستیزی اولیه در مسیحیت بر کندذهنی و بردگی یهودیان، تکذیب رسالت مسیح و قتل او توسط یهودیان و نهایتاً طرد آنان بنا شده است. یهودی‌ستیزی در قرن ۴ و ۵ کیفیت نوینی یافت. در این دوره تخریب کنیسه‌ها، حملات دائمی به یهودیان، تصویب قوانینی مبنی بر جلوگیری از ازدواج میان یهودیان و مسیحیان و محروم کردن یهودیان از شرکت در مراجع رسمی و دولتی رایج شد. خصومت ضدیهودی در قرن ۱۳ و ۱۴ میلادی در اروپای مرکزی به تخریب بسیاری از مراکز مسکونی و عبادی یهودیان منجر شد.  اختلافات عقیدتی، ریشهٔ خصومت ضدیهودی و عدم پذیرش اجتماعی آن‌ها در تاریخ هزارسالهٔ قرون وسطی در اروپا را تشکیل می‌دهد و بدنبال آن محروم کردن آنان از مشاغل کلیدی دولتی، مصادره زمین‌های آن‌ها توسط زمین‌داران بزرگ وابسته به کلیسا، ممنوعیت فعالیت آن‌ها در حرفه‌های صنعتی توسط اصناف،  غارت اموال و دارایی آنها، سوق دادنشان به خرید و فروش کالا و نزول خواری، امری رایج در این سالها بود و یهودیان به عنوان سمبل معصیت در افکار عمومی توده‌های محروم که خود قربانی سودجویی زمینداران و تجار بزرگ بودند، معرفی شدند و کینه و نفرت علیه «یهودی ذاتاً گناهکار» شدت گرفت.   نارضایتی مردم اروپا از رفتار یهودیان باعث اخراج اجباری یهودیان از چندین کشور از جمله انگلستان(۱۲۹۰ میلادی)، فرانسه (قرن۱۴)، آلمان (دهه۱۳۵۰ میلادی)، پرتغال(۱۴۹۶ میلادی)، پروونس(۱۵۱۲ میلادی)، و کشورهای پاپی(۱۵۶۹ میلادی)، شد. در اسپانیا در سال ۱۴۹۲ جمعیت بزرگ و قدیمی یهودی آن کشور اخراج شدند. با تأسیس مراکز تجاری (اواسط قرن ۱۶) موجودیت اقتصادی یهودیان نیز از آن‌ها سلب شد و روند به فقر کشانیدن و پراکنده کردن آنان، ابعاد بی‌سابقه‌ای یافت. هم‌زمان با خشونتهای اقتصادی، منزوی کردن فرهنگی و سیاسی پیروان دین یهود، از طریق وادار کردن آن‌ها به زندگی در محلات ویژه گتو و تحمیل نصب علامت یهودانه بر لباسهایشان، به اجرا درآمد.

لوتر از رهبران پروتستان ؛ در نوشته‌ای به نام «از یهودیان و دروغهایشان» از لعن و نفرینهای دینی فراتر رفته و تعقیب و خون‌ریزی «یهودیان ملعون و مطرود» را به مقامات بالا توصیه کرد. لوتر با صراحت به آتش کشانیدن کنیسه‌ها، ویران کردن خانه‌های یهودیان، طرد کردن آن‌ها از خیابانها و شهرها و وادار کردنشان به کارهای دشوار بدنی بدون دستمزد را تشویق و ترغیب می‌کند. یهودی‌ستیزی در سال ۱۹۳۳ توسط آدولف هیتلر از بایکوت مغازه‌داران یهودی آغاز شد. در سال ۱۹۳۵ به دنبال تصویب «قوانین نورنبرگ»،  تفاوت خونی میان آلمان‌ها و یهودی‌ها تصریح شد و یهودیان در قانون به‌عنوان شهروندان درجه دوم اعلام شدند. بر مبنای این قوانین ازدواج یهودیان با شهروندان غیر یهودی ممنوع اعلام شد و عدم اجازه کار پزشکان و وکلای یهودی، ممنوعیت ورود کودکان یهودی به مدارس آلمانی و الزام به  نصب علامت J روی کارت شناسایی اعلام شد  با تصویب قانون «جدا کردن یهودیان از زندگی اقتصادی آلمان» یهودیان به بی‌خانمانی مطلق سوق داده شدند. به پیروی از این قانون کلیسای پروتستان نیز کارمندان و کشیش‌هایی که نسل قبلی‌شان به یهودیت منتسب می‌شدند، از خدمت در کلیسا اخراج شدند. کار اجباری، و نصب ستارهٔ زرد روی لباس یهودیان، به تحقیرآن‌ها ابعاد بی‌سابقه‌ای بخشید که به بیرون راندن اجباری یهودیان از آلمان به شرق اروپا انجامید.

* ریشه یهود ستیزی در اروپا :

برای فهم آنچه در دوران هیتلر رخ داد، باید ادبیات یهودی‌ستیزی را خواند.  یک مورد از اینها ؛ ادبیات مارتین لوتر بنیانگذار آیین مسیحیت پروتستان است. لوتر در سال‌های پایانی عمر خود، نوشته‌های ضدیهودی تندی تحت عنوان رسالۀ «از یهودیان و دروغ‌هایشان» دارد که آن را در ژانویۀ ۱۵۴۳ میلادی نوشت. لوتر در این رساله بارها یهودیان را شیطان‌صفت می‌خواند و آنها را متهم می‌کند به اینکه چاه‌ها را مسموم می‌کنند و بچه‌ها را می‌دزدند و مثله می‌کنند. او انبوهی از بدترین نسبت‌های اخلاقی را به قوم یهود می‌دهد. در ابتدای این متن چنین می‌خوانیم:  «آن‌ها [= یهودیان] چنان نفرت مسمومی علیه غیریهودیان از نوجوانی از والدین و خاخام‌های خود نوشیده‌اند و همچنان بی‌وقفه می‌نوشند که این نفرت وارد خون و گوشت و استخوانشان می‌شود؛ تماماً به طبیعت و حیات آنها بدل می‌شود. همان‌گونه که آنها نمی‌توانند خون و گوشت و استخوانشان را عوض کنند، این غرور و حسد را هم نمی‎توانند تغییر دهند. همین‌گونه می‌مانند و تباه می‌شوند، اگر خداوند معجزۀ والا و خاصی نکند.» یا در فراز دیگری از متن می‌خوانیم: «آری، آنها ما را در سرزمینمان به اسارت گرفته‌اند. از ما سخت بیگاری می‌کشند تا پول و طلا به دست آورند و هنگام کار کردن ما کنار اجاق نشسته‌اند، تن‌آسایی می‌کنند... می‌خورند، می‌نوشند و زندگی ملایمی دارند؛ آن هم از دسترنج ما. ما و دارایی‌مان را با رباخوای لعن‌شدۀ خود گرو گرفته‌اند و افزون بر آن به سخره می‌گیرندمان... بنابراین آنها اربابند و ما بنده‌ایم.» او خطاب به مردم مسیحی شدیدترین واکنش و مجازات را نسبت به یهودیان توصیه می‌کند: کنیسه‌هایشان سوزانده شود؛ خانه‌هایشان ویران شود و مانند کولیان به آنها فقط اجازه داده شود در اصطبل‌ها و آغل‌ها ساکن شوند؛ کتاب‌های دعا و تلمود از آنها گرفته شود، زیرا این کتاب‌ها تنها درس کافری می‌دهند؛ با وضع مجازات اعدام تدریس خاخام‌ها ممنوع شود؛ تاجرانشان دیگر اجازۀ رفت و آمد آزادانه نداشته باشند؛ کار مالی و ربوی آنها ممنوع شود و همۀ طلاها و جواهراتشان مصادره و نگهداری شود.

* مظلوم‌نمایی اسرائیل:

صهیونیست‌ها مدعی‌اند که همواره در معرض احساسات و رفتارهای یهودستیزانه قرار داشته‌اند؛ آنها اصرار دارند که یهودستیزی یک گرایش متعصبانه، فاقد بنیاد و دلیل منطقی است . یکی از راهبردهای کلان جنبش صهیونیستی از بدو تشکیل، طراحی برنامه‌ها و تاکتیک‌های متعدد برای ترسیم تصویر یک قربانی از قوم یهود بوده است. به عبارت دیگر صهیونیست‌ها، حداقل در عصر حاضر تلاش کرده‌اند تا با مظلوم‌نمایی، خود را به عنوان قومیتی جلوه دهند که همواره مورد ظلم واقع شده و تظاهر کنند در جوامعی که در آن حضور داشته‌اند، مورد اذیت و آزار دائمی قرار گرفته، حقوق انسانی‌شان تضییع شده و هرگز هیچ دخالتی در تعیین سرنوشت خود نداشته‌اند. ایشان با استفاده از این تاکتیک می‌کوشند اقدامات انحصارطلبانه و نژادپرستانه خود را توجیه کنند که حتی به قیمت از بین رفتن حقوق تمام دیگر اقوام و گروه‌های غیریهودی ساکن در یک کشور، باید منافع ایشان تأمین گردد. یکی از تاکتیک‌های برجسته صهیونیسم برای مظلوم‌نمایی، مطرح کردن پدیده «یهودستیزی» است. واقعیت آن است که آنچه به عنوان یهودستیزی مطرح می‌شود نه تنها یک پدیده ضدفرهنگی و نژادپرستانه نیست، بلکه واکنشی طبیعی به نژادپرستی و انحصارطلبی سیری‌ناپذیر یهودیان صهیونیست است و رهبران و چهره‌های برجسته صهیونیسم حتی با مصادره به مطلوب کردن این واکنش طبیعی نیز سعی بر آن داشته‌اند که منافع خود را بیش از پیش توسعه دهند ولی سوال آن است که چرا معاندت با یهودیان بارها و بارها در کشورهای مختلف، مناطق گوناگون و فرهنگ‌های متفاوت رقم خورده است؟ بیشتر مردم فوراً می‌پذیرند که احساسات منفی غیریهودیان نسبت به یهودیان صهیونیست‌ها، ریشه در رفتار خود آنان دارد .

موضوعی که کارشناسان و نویسندگان این حوزه آن را تحت عنوان «مسئله یهود» توصیف می‌کنند.  «مسئله یهود»  نمی‌تواند مترادف با یهود ستیزی باشد بلکه یهودیان به واسطه تعصبات غلط، عقاید انحرافی  و فقدان حسن نیت و غرور و نژادپرستی و برتری جویی ؛  هیچگاه نتوانسته‌اند با غیر یهودیان روابط مسالمت آمیز داشته باشند .  غرور ، گستاخی ،گردنکشی ، انحصار طلبی و نژاد‌پرستی و برتری جویی در یهودیان صهیونیست واعتقاد به اینکه یهودیان قوم برگزیده خداوند هستند و سایر مردم همچون بهائم و حیوانات باید در خدمت یهودیان باشند آنها را از تعاملات انسانی با سایر مردم و پیروان سایر ادیان باز می‌دارد و موجب جنایاتی میشود که نمونه آن را امروز در غزه شاهد هستیم و موجب نفرت همگانی می‌شود.  برخی از بانفوذترین چهره‌های یهودی به وجود یک رابطه میان رفتار یهودیان و احساسات یهودستیزانه، اعتراف کرده‌اند.

مایر کارل روتشیلد  در سال ۱۸۷۵ چنین می‌نویسد: «در رابطه با احساسات یهودستیزانه، خود یهودیان مقصر هستند و معاندت کنونی باید به گردنکشی، غرور و گستاخی بی حد و حصر ایشان نسبت داده شود.»  

هنری کسینجر وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی آمریکا(۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷)، ناخرسند از تلاش دائمی جامعه یهودی برای همگام کردن سیاست خارجی آمریکا با منافع گروهی خاص این جامعه می‌گوید: «اگر در یک خانواده یهودی متولد نمی‌شدم، قطعاً یک یهودستیز بودم. مردمی که برای مدت دو هزار سال تحت تعقیب و پیگرد قرار داشته‌اند، قطعاً کار اشتباهی انجام داده‌اند.» .

یهودستیزی یک «بیماری» رازآلود نیست بلکه آنچه که غالباً تحت عنوان یهودستیزی معرفی می‌شود، نگرش طبیعی و قابل درک مردم نسبت به اقلیتی است که به شدت بر خاص بودن خود اصرار دارد و درصدد جذب حداکثر قدرت ممکن برای تحقق اهداف خاص خود است و هرگز خیر و نفع جمعی در یک جامعه انسانی، برای این گروه معنا ندارد.

* آوارگی همیشگی قوم یهود:

رفتارهای نژادپرستانه و ضد انسانی و خباثت و طینت شیطانی و عدم تعامل یهودیان با دیگر انسانها موجب طرد آنها از جوامع انسانی و آوارگی تاریخی آنها بوده است . هر چند که با تشکیل دولت جعلی اسرائیل ؛ این قوم چند صباحی اسکان موقت یافتند ولی قطعا با نابودی اسرائیل غاصب، آوارگی مجدد سرنوشت محتوم آنها خواهد بود و این وعده قطعی الهی است و حتما تحقق خواهد یافت.

محسن شاطرزاده

۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳

*یوم الله ۲۶ فروردین : عملیات ویژه وعده صادق*

محسن شاطرزاده

۲۸ فروردین ۱۴۰۳

حوادث اخیر خاورمیانه و عملیات ویژه ایران علیه رژیم صهیونیستی ؛ بسیار مهم ؛ استراتژیک و سرنوشت ساز می‌باشد . حادثه عظیمی در یوم الله ۲۶ فروردین اتفاق افتاد که نقطه عطفی در تاریخ خاورمیانه خواهد بود و تاریخ خاورمیانه را به قبل و بعد از این واقعه تقسیم خواهد کرد .

نظم جدید جهانی بعد از این واقعه بزرگ شروع خواهد شد و ایران در قامت یک قدرت بزرگ تاثیر گذار و تعیین کننده در نظم جهانی حاضر خواهد شد . جهان شاهد تحولاتی شگرف خواهد بود و قدرتهای تاثیر گذار در امنیت بین الملل تغییر خواهند کرد. قدرت از غرب به شرق جهانی منتقل شده و سه کشور چین و روسیه و ایران به مانند یک مثلث متساوی الاضلاع مدیریت قدرت جدید جهانی را بر عهده خواهند گرفت.

افول آمریکا و اروپا و جهان غرب قطعی و تردید ناپذیر است و ظهور قوی و قدرتمندانه کشورهای نوظهور خصوصا ایران پدیده جدی در نظم جدید جهانی خواهد بود .

واقعیت این است که این حادثه را نباید صرفا به جنگ ایران با اسراییل خلاصه کرد بلکه این یک جنگ تمدنی است که میان تمدن غربی و تمدن اسلامی - شیعی- ایرانی اتفاق افتاده است و علت نگرانی کشورهای بزرگ غربی و حمایت همه جانبه آنها از رژیم نامشروع اسراییل همین نکته است. غرب حیثت ؛ هویت و ماهیت وجودی خودش را در خطر دیده است که اینچنین نگران است و به حمایت همه جانبه از رژیم صهیونیستی اسرائیل و نسل کشی فلسطینیان ادامه میدهد و گرنه اگر رژیم غاصب اسراییل حمایت بی قید و شرط آمریکا و کشورهای بزرگ اروپایی را نداشت حتی نیم ساعت هم قدرت تحمل و پایداری در مقابل ایران نداشت .

در این عملیات جمهوری اسلامی ایران با حداقل توانمندی نظامی خودش و با ارزانترین و ساده ترین پهپادهای خودش عملیات را انجام داد و به هیچ وجه قصد آسیب رساندن به مردم و مناطق غیر نظامی و زیر ساختهای رژیم صهیونیستی را نداشت و صرفا به تنبیه اسرائیل و رساندن پیام قاطع به رژیم اسرائیل و حامیان او اکتفا کرد اما در طرف مقابل اسراییل و آمریکا و فرانسه و انگلیس و اردن و عربستان و دیگر کشورهای ائتلاف غربی با تمام توان نظامی و پدافندی خود و پرواز بیش از صد هواپیمای نظامی و لابه های متعدد پدافندی پیشرفته به میدان آمدند اما بازهم شکست خوردند و موشکهای ایرانی به اهداف تعیین شده برخورد کردند و پایگاههای نظامی بسیار با اهمیت نواتیم و رامون و جولان به شدت آسیب دیده و منهدم شدند و صفحه جدیدی از تاریخ برای خاورمیانه رقم خورد.

همینکه برای اولین بار در تاریخ جهان به یک کشور هسته‌ای و با حامیان قدرتمند هسته‌ای حمله شد یک واقعه بزرگ در جهان است و منشاء تحولات زیادی در آینده خواهد شد.

واقعیت این است که آنچه اتفاق افتاده جنگ اراده ها‌ست نه جنگ نظامی و جمهوری اسلامی ایران در این جنگ اراده ها با قدرتمندی و با عنایات و الطاف الهی پیروز شده و قدرت ایران بر نظام لیبرال دموکرات غرب تحمیل شد .

خوب است مقایسه‌ای بین امروز و ۲۰ سال پیش بعد از واقعه ۱۱ سپتامبر داشته باشیم . بعد از واقعه ۱۱ سپتامبر آمریکا به افغانستان و عراق و چند کشور دیگر حمله و آنها را اشغال کرد و بیش از ۳۵ پایگاه نظامی در اطراف ایران ایجاد کرد ولی امروز با فضاحت از افغانستان فرار کرده و از عراق اخراج شده و پروژه آمریکایی داعش شکست خورده و همه اینها با اراده ایران بوده است ولی در مقابل ایران نفوذ منطقه‌ ای خود را تا مدیترانه گسترش داده و محور مقاومت به مرکزیت ایران در لبنان و عراق و فلسطین و یمن و سوریه و دیگر کشورهای خاورمیانه تعیین کننده شده است .

واقعیت این است که اراده ایران مبنی بر اخراج کامل آمریکا از همه منطقه خارمیانه است و امروز این اراده در حال تحقق است و آمریکا از حضور در عراق و سوریه و افغانستان به دریای مدیترانه و اقیانوس هند عقب نشینی کرده است . اخراج آمریکا از منطقه به منزله فروپاشی و نابودی رژیم نامشروع اسرائیل است و به همین دلیل این روزها شاهد تصویب دهها میلیارد کمک نظامی آ مریکا به اسراییل و اوکراین و تایوان هستیم .

این آشفتگی و سراسیمگی آمریکا و بلوک غرب نشان از یک واقعه مهم دارد که در حال وقوع است و ایران نقطه تعیین کننده این حوادث در آینده خواهد بود.

باید توجه داشت که همانطور که امام راحل در پیروزی خرمشهر فرمودند که خرمشهر را خدا آزاد کرد ؛ این پیروزی عظیم در عملیات ویژه "وعده صادق" هم مرهون عنایات و لطف بیکران الهی بوده است . دست تقدیر خداوند موجب عزت و عظمت و پیروزی انقلاب اسلامی و ذلت و خواری و شکست رژیم صهیونیستی بوده و خواهد بود .

و ماالنصر الا من عندالله

محسن شاطرزاده

۲۸ فروردین ۱۴۰۳

*نگاهی به نتایج انتخابات تهران از منظر هرم جمعیتی*

محسن شاطرزاده

۱۳ اسفند ۱۴۰۲

نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران و برخی از شهرهای بزرگ کشور تحلیلهای متعددی را به دنبال داشته که در فضای مجازی منتشر شده اما کمتر تحلیلی از منظر جامعه شناختی و با تکیه به جمعیت غالب رای دهنده با توجه به هرم جمعیتی ایران ارائه شده است.

بر اساس آخرین آمار جمعیتی کشور در سال ۱۴۰۲ ترکیب جمعیتی و هرم جمعیت ایران به شرح زیر است :

- زیر ۱۸ ساله : ۲۵ میلیون نفر

- از ۱۸ ساله تا ۴۰ ساله : ۳۶ میلیون نفر

- از ۴۰ ساله تا ۶۰ ساله : ۲۳ میلیون نفر

- بالای ۶۰ سال : ۵ میلیون نفر

از جمعیت زیر ۱۸ سال که قانونا به سن رای گیری نرسیده و نمیتوانستند در فرآیند رای گیری شرکت کنند و جمعیت کهن سال که بگذریم آنچه جلب توجه میکند و در انتخابات تعیین کننده بوده‌است جمعیت ۳۶ میلیونی ۱۸ ساله ها تا ۴۰ ساله‌ها است که بیش از ۴۱ درصد جمعیت کشور و حدود ۶۰ درصد واجدین رای دادن را تشکیل داده و نقش اساسی را در نتایج انتخابات داشته‌اند یعنی متولدین دهه هفتاد و هشتاد یا نسل Z که معیارهایشان کاملا متفاوت با نسل قبل است .

تفاوت اساسی بین جوان امروز (خصوصا دهه هشتاد به بعد) با جوانان دیروز از نظر فکر و اندیشه وجود دارد. ذائقه جوان امروزی تغییر کرده و ادبیات جوانان امروزی کاملا متفاوت با ادبیات جوانان نسل قبل است .

جوان امروزی تربیت شده فضای مجازی ، بدون دغدغه معیشتی ، معترض و سرکش ، مومن و معتقد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ، غیر دلبسته به جمهوری اسلامی ، بدون اعتماد به رسانه های رسمی دولتی و بدون اعتماد به مسئولین کشور است. در صورتیکه نسل قبل غیر از این بود. «نسل زد» پدیده‌ای جهانی است و بر بستر تحولات و پیشرفت‌های فناورانۀ جهان تعریف شده است.

اساس تفاوت ما و آنها این است که فناوری‌های مجازی «وارد زندگی ما شد»، در حالی که آنها «وارد دنیای فناوری» شدند. به زبانی دیگر، «فجازی» در دنیای ما به دنیا آمد، در حالی که آنها در «فجازی» به دنیا آمدند. گوشی هوشمند «وارد زندگی ما شد»، اما آنها از ابتدا در گوشی هوشمند متولد شدند. آنها (نسل Z) بالاترین حد «عزت‌نفس» را دارند. آن‌ها کمتر از همۀ انسان‌های پیشینشان «خواهش و التماس کرده‌اند» و یا اصلاً کتک نخورده‌اند یا به ندرت تنبیه بدنی شده‌اند. آنها کمتر از گذشتگانشان تحقیر شده‌اند. در سن خردسالی در «اجتماع خانواده» به «عضوی کامل با حق رأی» تبدیل شده‌اند و بیشترین ابزارهای ابراز وجود را نیز داشته‌اند. به همین دلیل، جامعه‌پذیری آن‌ها بسیار زودتر از نسل‌های پیشین رخ داده و شخصیت اجتماعیِ آن‌ها زودتر و مستقل‌تر از پیشینیان شکل گرفته. داشتن ابزارهای ارتباطی گسترده به آنها اجازه داده در برابر اقتدارگراییِ خانوادگی مقاومت کنند . آنها «حریم خصوصیِ» بسیار بزرگی دارند. این نسل بزرگ‌ترین حریم خصوصی را در تاریخ همۀ نسل‌های ایرانی داشته است. حریم خصوصی بنیاد استقلال شخصیتی است. این نسل از آنجا که درون شبکه‌های اجتماعی به دنیا آمده‌اند، توان ارتباط‌گیری بالایی دارند؛ با سرعت گروه‌سازی می‌کنند و همبستگی در آنها روان‌تر و مکانیکی‌تر صورت می‌گیرد. آنها بالاترین میزان ارتباطات، و در نتیجه بالاترین مهارت‌های ارتباطی را دارند. همۀ اینها باعث می‌شود توجه آن‌ها زودتر به جامعه معطوف شود، زیرا داشته‌های فردی‌شان زودتر تأمین شده است . این وضعیت وقتی با سطح بسیار بالای استقلال‌ و تمرکز بر وجوه روحی و شخصیتی همراه می‌شود، باعث می‌شود نسل Z خیلی زود سیاسی شوند. یک عامل بسیار مهم‌تر هم این است که این نسل کم‌ترین سلطه‌پذیری را دارد. آنها خیلی زود با هر نوع اقتداری درگیر می‌شود و بسیار کمتر تمایل به اطاعت دارند. فرمانبری برای آنها امری بدیهی نیست .

به طور کلی جوان امروزی را در دو دسته می‌توان تقسیم بندی کرد :

الف : جوان مومن و متدین و معتقد به جمهوری اسلامی ولی معترض و سرکش ؛ بدون اعتماد به رسانه ها و مسئولین دولتی ؛ سرخورده از تبعیض ؛ عدم قبول دستور و تحکم و حرف آمرانه می‌باشد.

ب : جوان پیرو جریان وندالیسم : وندالیسم عارضه امروز دنیای مدرنیته است . جوان وندالیستی بدون دغدغه معیشتی ؛ اهل گیم و اینستاگرام ؛ بدون قید و بند مذهبی ؛ معتقد به آزادی بی حصر و حد و رابطه با جنس مخالف ؛ داشتن بغض نسبت به دین و روحانیت و اسلام و دنبال هیجان و اهل آشوب و تخریب اموال عمومی  هستند.

اثرات حضور اجتماعی دسته اول جوانان را در انتخابات اخیر ملاحظه کردیم و اثرات حضور اجتماعی دسته دوم یا وندالیستها را در حوادث خسارت بار سال گذشته شاهد بودیم.

نتیجه ادبیات "چنارها" باعث قیام و شورش "پاجوشها" شد که ویژگی های خود را در عرصه اجتماعی نشان دهند و طغیان کنند و از هرگونه دستور و تحکم آمرانه و اقتدار و پدرخواندگی سرپیچی کنند . مشکل "چنارها" این بود که نتوانستند با این نسل ارتباط برقرار کنند و خلا این ارتباط را "پاجوشهایی" مانند رائفی پور تا حدودی پرکردند چون با فنون ارتباط با نسل Z آشنا تر بودند.

زنجیره ارزش تولید و تجارت در بریکس

محسن شاطرزاده

۲۰ دی ۱۴۰۲

* بریکس فرصتی برای تغییر حکمرانی جهانی و آلترناتیوی برای نظام لیبرال دموکراسی غربی

* بریکس تبلور اراده جهان جنوب : نیمی از جهان ((۴۶)۴۲ درصد جمعیت ، ۴۶ درصد نیروی کار ، (۳۲)۳۰ درصد مساحت و بیش از (۳۷)۲۶ درصد اقتصاد جهانی و ۴۷۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی)

* کشورهای جنوب : موتور محرکه اقتصاد جهانی

- انرژی ، نیروی کار و مواد اولیه ارزان

- نیروی انسانی تحصیلکره و با دانش و تخصص بالا

- فقدان و ضرورت ایجاد چرخه کامل تولید و افزایش ارزش افزوده و تکمیل زنجیره تولید و زنجیره ارزش از مواد اولیه تا محصول نهایی و توسعه دانش و تکنولوژی در میان کشورهای جنوب

* مثال :برند های جهانی : استثمار نوین      

            @ تولید در جنوب -  در آمد هنگفت در شمال   

            @ مالک یک سوم تولید ناخالص جهانی     

           @ ارزش تولیدات صد برند برتر مستقر در کشورهای شمال بیشتر از تولید ناخالص داخلی در ۶۵ کشورجنوب      

          @ درآمد کشورهای جنوب از تولید برندهای جهانی کمتر از ۲۰ درصد صاحبان برند

* بریکس تبلور اتحاد اقتصادهای مکمل نه رقیب

* تقسیم نقش نانوشته بریکس اولیه :

- چین : کارخانه اقتصاد و تولید جهانی

- برزیل : فروشگاه مواد غذایی جهان (گزارش فائو تا سال ۲۰۲۵ به میزان۴۵ درصد واردات مواد غذایی کشورهای جهان از برزیل است)

- هند : ارائه دهنده خدمات اقتصاد جهانی

- روسیه : پمپ بنزین جهانی

* پیشنهاد جدید روسیه: تشکیل بورس غلات بریکس و ضرورت استقبال ایران

* ضرورت بررسی مزیتهای نسبی و رقابتی ایران در بریکس و نحوه هم افزایی :

۱- مزیت انرژی(۸۰ درصد بریکس وارد کننده انرژی هستند)

۲- مزیت در دانشهای نوین (نانو ، بایو ، سلولهای بنیادی ، داروهای نوترکیب، تجهیزات پزشکی )

۳- مزیت صادرات خدمات فنی و مهندسی (کثرت نیروی انسانی تحصیلکرده و متخصص)

۴- مزیت جغرافیا و ژئوپولیتیک (کریدورها و تنگه ها)

* فرصت تجارت ۱۶ هزار میلیارد دلاری جهان جنوب

* فرصت ۶ هزار میلیارد دلاری تجارت حلال

* فرصت ۵ تا ۷ هزار میلیارد دلاری سرمایه گذاری چین در طرح یک کمربند یک راه

* پیشنهادات برای استفاده حداکثری ایران :               =========================

۱- تهیه دکترین میان مدت و بلند مدت کار با بریکس

۲-تشکیل دبیرخانه مستقل و مقتدر و تعیین نقطه تماس با بریکس (فوکال پوینت) زیر نظر رییس جمهور یا مستقیما زیر نظر وزیر خارجه

۳- انتصاب مدیری توانمند و تام‌الاختیار برای مسئولیت دبیرخانه بریکس

۴- عضویت دربانک بریکس به عنوان سهامدار

۵- تامین حداکثری نیاز کشورهای بریکس به ‌انرژی

۶- مشارکت فعال در نهاد سازی های بریکس جوان و حضور فعال در نشستها و شوراها و مجامع مختلف بریکس و به دست گرفتن ابتکار عمل  با ارائه نظرات مبتکرانه و پیشنهادات قوی

۷- استفاده حداکثری از ظرفیت کشورهای بریکس خصوصا برزیل برای سهم بیشتر از تجارت حلال

۸- تشکیل نهادی مانند یونیدو و استفاده از منابع مالی بریکس برای اجرای پروژه های کشورهای جنوب خصوصا در آفریقا

۹- مشارکت فعال در بانک توسعه نوین بریکس و طرحهای توسعه ای بانک توسعه نوین در آفریقا

۱۰- تلاش برای استقرار برخی از دفاتر نهادهای بانکی ، علمی و تکنولوژیکی ، نانو تکنولوژی ، استاندارد ، بایوتکنولوژی ، واکسن سازی ، تجاری و جوانان بریکس در ایران

۱۱- تشکیل کنسرسیوم شرکتهای بزرگ کشورهای بریکس برای اجرای پروژه های بزرگ جهانی :      

     @ کنسرسیوم انرژی( نفت و نیروگاه)     

     @ کنسرسیوم پتروشیمی و پالایشگاه    

     @ کنسرسیوم هواو فضا(هواپیما و ماهواره)      

    @ کنسرسیوم زیر ساخت و ابنیه (راه و بندر و راه‌آهن و فرودگاه و پل و تونل و ساختمان)     

    @ کنسرسیوم دیجیتال و فناوری و هوش مصنوعی و دیتا

۱۲- هدف گزاری سهم ایران از تجارت جنوب و تجارت حلال و طرح یک کمربند یک راه (۵ درصد تجارت حلال و یک درصد تجارت کشورهای جنوب و یک درصد از سرمایه گذاری چین در طرح کمربند)

۱۳- تلاش جدی و هدفمند برای حضور در مناصب مدیریتی بریکس و بانک بریکس و مجامع و شوراها

* بسترهای ایجاد شده توسط بریکس :

۱- برگزاری ۲۵۰ جلسه منظم سالانه درسطوح مختلف

۲- ایجاد بسترهای مستقل مالی

۳- توسعه طرحهای زیر ساختی در کشورهای عضو

۴- تشکیل شوراها و مجامع متعدد

۵- ایجاد مراکز نوآوری و توسعه

۶- همکاریهای فناورانه و تعاملات دانشگاهی

۷- تامین مالی پروژه های کشورهای عضو توسط بانک توسعه نوین

* فرصتهای پیش روی بریکس :

۱- افزایش نفوذ جهانی

۲- توسعه سرمایه گذاری و تجارت

۳- ارتباط موثر با نهادهای بین المللی

۴- اتحاد اعضای بریکس برای دلار زدایی

۵- حضور چین به عنوان یک ابر قدرت

* چالشهای بریکس:

۱- عدم توازن اقتصادی - توسعه‌ای

۲- عدم موفقیت در نهادینه سازی گروه

۳- فقدان برنامه و قدرت کافی در عرصه حکمرانی جهانی

۴- تضاد منافع اعضا

۵- سنگ اندازی آمریکا و کشورهای غربی

قیمت گذاری جدید خودرو : تامین منافع مردم یا تحمیل اراده مافیای حاکم بر خودروسازی؟

محسن شاطرزاده

۱۶ دی ۱۴۰۲

امروز وزارت صمت ، فرمول جدید قیمت گذاری خودروهای ساخت داخل را اعلام کرد :

"براساس طرحی که به تصویب و امضای وزارت صمت، خودروسازان و قطعه‌سازان رسیده است، قرار است تا پایان سال هر خودروساز (ایران‌خودرو و سایپا) 60 هزار دستگاه خودرو با قیمت 5 درصد زیر حاشیه بازار به فروش برسانند تا شاید روند صعودی قیمت‌ها در بازار کاهش یابد و زیان خودروسازان و قطعه‌سازان هم کاهش پیدا کند"

قطعا در صورت اجرایی شدن این تصمیم ، قیمت خودرو در بازار نه تنها کاهش نخواهد یافت بلکه با هرج و مرج بازار خودرو مواجه خواهیم شد و با توجه به کمبود عرضه نسبت به تقاضا در نهایت قیمت خودروهای داخلی افزایش هم خواهد یافت .

در شرایطی که بازار مصرف به صورت انحصاری در اختیار دو خودرو ساز داخلی است و رانت بی سابقه تعرفه گمرکی ۷۵ تا ۹۵ درصدی بر واردات خودرو و نیز هزینه کارگر ارزان و انرژی ارزان و مواد اولیه و قطعات ارزانتر از بازار جهانی همه به کمک خودروساز داخلی آمده است اما عملا قیمت خودروسازهای داخلی در همین شرایط گرانتر از خودروهای وارداتی خودشان (بدون احتساب تعرفه گمرکی و مالیات ارزش افزوده) می باشد .

قیمت حاشیه بازار در شرایطی که عرضه و تقاضا متعادل نیست و تعرفه گمرکی گزاف بر خودرو های وارداتی اعمال میشود به هیچ وجه نمی‌تواند شاخص مناسبی برای قیمت واقعی خودرو در یک بازار واقعی رقابتی باشد.

در صورتیکه وزارت صمت واقعا تمایل به ایجاد بازار رقابتی و تامین منافع مردم را دارد و دولت هم چشم به در آمد گزاف تعرفه های گمرکی واردات خودرو ندارد ضروری است ابتدا تعرفه های گمرکی خودروهای وارداتی حذف شوند و عرضه و تقاضا متعادل شود ، سپس در شرایط رقابتی قیمت حاشیه بازار خودروهای داخلی مشخص شود.

اصولا مشکل اصلی صنعت خودرو سازی کشور در این است که صنعتی آفت زده است و برای نجات این صنعت باید قبل از هر چیز این آفتها را از بین برد . پنج آفت زیر نمونه‌ای از آفات است :

۱- صنعت خودرو تبدیل به حیاط خلوت احزاب و جریانهای سیاسی لیبرال و غربزده و خصوصا محل جولان حزب کارگزاران و حزب مشارکت شده است . به هنگام انتخابات بیشترین کمکهای انتخاباتی جریان لیبرال از خودرو سازها (و نیز بانکهای خصوصی و فولاد سازها) تامین میشود . در دولتهای غربزده مثل دولت اعتدال و دولت سازندگی ؛ بده بستان دولت و خودرو ساز در حد اعلاست ، خودرو سازها قلک دولت هستند و دولت تامین کننده مالی خودرو ساز است و بزرگترین ابر بدهکاران بانکی همین شرکتهای خودرو ساز هستند و در دولتهای مردمی مانند دولت سیزدهم ، خودرو سازها در کانون مقابله با دولت قرار میگیرند.

۲- تعارض منافع و حاکمیت مافیای ثروت در صنعت خودروسازی بیداد میکند . شرکتی مانند کروز که قطعه ساز است و مستقیما از کروز آمریکا پول و سرمایه آورده و کماکان متصل به سرمایه های آمریکایی است در جایگاه قطعه ساز و با خرید سهام خودروسازها در مدیریت و هیات مدیره خودرو سازها حضور پیدا میکند و تلاش مضاعف برای افزایش قیمت خودرو و فشار بر مردم دارد و با انحصار ایجاد شده در زنجیره تامین ، بیش از ۱۲۰۰ قطعه ساز مردمی را به ورطه نابودی کشانده است یا گروه عظام که با زد و بند به عنوان قطعه ساز قرارداد تامین قطعات می‌بندد ولی همه قطعات خودرو را بصورت قاچاق از چین وارد میکند و کمر قطعه ساز ایرانی را شکسته است از عوامل مهم مشکلات امروزی صنعت خودرو هستند.

۳- عدم تصویب سند توسعه صنعتی کشور : بیش از ۲۵ سال است که سند توسعه صنعتی کشور نوشته میشود ولی با آمدن هر دولت جدید دچار تغییرات میشود و در نتیجه تا به امروز هیچ سندی در توسعه صنعتی برای کشور تصویب نشده است . مدل کشورها برای توسعه صنعتی یا بر اساس زنجیره تامین (Supply Chaine) است یا بر اساس زنجیره ارزش (Value Chaine) است . در سندهای اولیه توسعه صنعتی مدل پذیرفته شده برای کشور ، مدل زنجیره تامین بود ولی با روی کار آمدن دولتهای لیبرال مدل زنجیره ارزش و اتصال به اقتصاد جهانی اجرا میشد و در نتیجه اعوجاج سیاستی در صنعت خودرو همانند دیگر صنایع به وفور به چشم میخورد.

۴- زد و بند و فساد حاکم بر روابط خودرو ساز‌ها و نمایندگان مجلس باعث شده که نمایندگان‌مجلس با توصیه و سفارش و رانت هم نفوذ در شرکتهای خودرو ساز و زیرمجموعه های آنها داشته باشند و افراد زیادی از وابستگان خود را برای اشتغال و‌مدیریت در خودرو سازها معرفی کنند و هم خودرو سازها سیطره باند مافیایی خود را بر مجلس و ممانعت از تصمیمهای مردمی‌ زیاد کنند . هم اکنون ۴۰ تا ۵۰ درصد نیروی انسانی خودرو سازها مازاد هستند که حاصل همین سفارشها و زد و بندهاست ( در نتیجه هزینه تمام شده خودرو زیاد میشود).

۵- عدم اصلاح نظام تعرفه ای و رانت گسترده برای خودرو ساز داخلی : نظام حمایت تعرفه‌ای بنا بود فقط برای ۱۰ سال اجرا شود تا خودرو سازهای داخلی روی پای خود بایستند ولی الان بیش از ۴۰ سال که با فشار مافیای حاکم بر خودرو سازها‌ این نظام تعرفه‌ای تعییر نکرده و با تعرفه‌های تا ۱۲۰ در صد امکان هرگونه رقابت را از بین برده و خودرو ساز داخلی را یکه تاز صنعت خودرو کرده است در صورتیکه با کاهش تعرفه های واردات خودرو هم مردم از خودروی ارزانتری بهره‌مند خواهند شد و هم رقابت جدی بین خودروسازان داخلی با خودروسازان خارجی صورت میگیرد که خودرو ساز داخلی را مجبور به اصلاح ساختارهای تولید و افزایش کیفیت و کاهش قیمت خواهد کرد.