سیر تطور و تحول نسل

تلاش سامری های زمانه برای تغییر ذائقه جامعه

محسن شاطرزاده

۲۱ تیر ماه ۱۳۹۶

ایام هفته حجاب و عفت را سپری می کنیم و هر دستگاهی به روشی خود تلاش در ترغیب دختران به پوشش کامل و پرهیز از بد حجابی دارد . برخی صدا و سیما و برنامه هایی مانند خندوانه را مقصر تغییر ارزشها در میان نسل جوان تلقی می کنند . گروهی به وزارت ارشاد خرده می کیرند که کوتاهی کرده اما در این میان کمتر تحلیلی دینی با تکیه به مبانی قرآن و داستانهای تاریخی آن خصوصا داستان قوم بنی اسرائیل به چشم می خورد . در صورتیکه خداوند تبارک و تعالی هدف از بیان این داستانها در قرآن را عبرت آموزی آیندگان می فرماید. لذا در این نوشتار اشاراتی از منظر یکی از داستانهای قرآنی خواهم کرد:

۱- خداوند تبارک و تعالی داستان بنی اسراییل را نقل می کند تا به همه هشدار بدهد در معرض امتحان الهی هستند و هیچ استثنایی هم نیست آنجا که بنی اسراییل بعد از آنهمه سختی و همراهی با موسی وقتی به ساحل آرامش و رفاه و مادیات می رسند فرد فاسدی بنام سامری از غیبت موقت موسی استفاده کرده و مردم را به پرستش گوساله اش فرا می خواند . ما هم استثنا نیستیم همه در معرض خطر و ابتلا و امتحان هستیم . دوران سختی را پشت سر گذاشته ایم . به دوران رفاه رسیده ایم . سامریها و گوساله هایشان مارا فرا می خوانند . فقط در فکر فساد دیگرانیم.

۲- آیا به خودمان امید داریم؟ باید همه ما از شر شیطان به خدا پناه ببریم. اگر فساد داخل خودمونه پس همه ما مسئول هستیم و در پیشگاه خداوند باید پاسخگو باشیم . فساد مهم نیست چقدر باشد مهم این است که به فساد راضی باشیم . اگر ما بخاطر دنیای خودمان چشم به روی فساد فاسدان ببندیم حق ماست که ظالمی بر ما حاکم شود و حق اعتراض هم نداریم چون خود ما صلاحیتمون رو از دست داده ایم . پس بیاییم کلاهمان را قاضی کنیم اگر بخاطر دنیای زودگذر خود حقی را ناحق کرده ایم ولو اندک ؛ قبل از اصلاح خودمان شماتت دیگران را نکنیم و اگر خودمان صالح بوده ایم و تقوای الهی پیشه کرده ایم چرا سکوت کرده و امر به معروف و نهی از منکر نکرده ایم و جلوی فساد و ظلم را ولو اندک نگرفته ایم؟. قطعاعقوبت همه این موارد به خودمان برمی گردد و برای همه این ها باید پاسخگوی عدل الهی باشیم .

۳- قطعا خداوندی که در جایگاه عدل نشسته هرگز بی گناهی را به آتش عذاب گناهکاری نمی سوزاند اما آنجا که امتی در مقابل ظلم و فساد اجتماعی ساکت بوده اند همه را به آن آتش عذاب خواهد داد چرا که همه مسئول بوده اند و تکلیف داشته اند . اینکه ما بنشینیم و خطای دیگران را برشمریم هنر نکرده ایم اما هنر آنجاست که در میدان فساد و تباهی خود و خانواده خود و جامعه خود را از غرق شدن نجات دهیم . تاسف آنجاست که ضرب المثل نان را به نرخ روز بخور و یا خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو به اعتقاد جمعی تبدیل شود و حرامخواری امری رایج شود و قبح آن ریخته شود . آنگاه کسی که رعایت حلال و حرام بکند منزوی خواهد شد و از جامعه حذف خواهد شد .

۴- مسئله چپ وراست و این وآن نیست . بلکه دعوا سر لحاف ملا است . مساله حق و باطل و فقر و غنا و اشراف زدگی و ساده زیستی و پول پرستی و هوی خواهی است . مساله گوساله سامری است که امروز همه به پرستش آن مشغولند و غافل . آیا امیدی به بیداری هست؟

۵- قرآن داستانهای مختلفی از انسانها در عصرهای مختلف را بیان می فرماید که به اوج و یا اضمحلال رسیدند اما هیچ کجا صحبت از اصلاح طلب و اصولگرا نمی کند بلکه سخن از انسانهایی می کند که دنبال هوای نفس و دنیا طلبی رفتند. خداوند تبارک و تعالی بارها داستان بنی اسراییل و موسی و گوساله سامری را مطرح می کند . مردمی که در غیبت کوتاه موسی علیرغم حضور نایب موسی یعنی هارون دلبسته سامری و دعوت او به دنیا طلبی و پرستش گوساله سامری می شوند و خدا را از یاد می برند . اینها همان مردمان مومن به خدای واحد بودند ولی چرب و شیرین دنیا آنها را عوض کرد. مگر نبود در روز عاشورا که ژنرالهای اصلاح طلب و اصولگرا در سپاه یزید در مقابل ابا عبدالله قرار گرفتند ؟ کسانی که در سپاه علی بودند ولی فریب دنیا و وعده پول و مقام و جاه و شکوه دنیایی آنها را در مقابل فرزند علی قرارداد تا جاییکه فتوای قتل حسین بن علی توسط فرمانده سابق لشکر علی که به یزید پیوسته بود صادر می شود؟ مگر نه آن بود که شمر بن دی الجوشن قاتل اباعبدالله جانباز سپاه علی و یکی از فقهای زمانه خودش بود . اینها عبرتهای تاریخ است . آیات قرآنی مشحون از این بیانات است که داستانهای تاریخ گذشتگان را برای برای عبرت آیندگان بیان می کند تا بدانند عاقبت آنهایی که نافرمانی خدا را کردند چه شده است . صحبت سر اصولگرا و اصلاح طلب نیست . آدرس غلط نباید داد . سخن سر انسان خداترس و انسان نافرمان است . صحبت سر دنیا طلبانی است که همه چیز را فدای دنیا طلبی خود می کنند . صحبت سر هواپرستانی است که اشرافیت را با هزار توجیه به انقلاب اسلامی تحمیل کرده اند ، در هر جناحی می خواهند باشند.

۶- آیا اگر جامعه سکولار و حکمران هم بی دین باشد اما شاخصهای توسعه را داشته باشد مورد قبول است؟ اگر اینطور باشد که باید بگویم بهترین توسعه در کشورهای با حاکم دیکتاتور اتفاق افتاده . نگاهی به تاریخ کره جنوبی بکنیم توسعه خود را مدیون حکومت دیکتاتوری نظامیان است . نگاهی به شیلی بکنیم توسعه یافته ترین کشور امریکای لاتین است اما توسعه خود را مدیون پینوشه دیکتاتور می باشد و قس علی هذا . صحبت از این است که ایا مردم سالاری دینی را می توانیم شکل بدهیم یا نه؟ اگر امروز برخی می گویند حکومت ایدیولوژیک نمی توانیم داشته باشیم و عصر ایدئولوژی به سر آمده و مردم سالاری دینی غیر ممکن است ، ریشه در سکوت ما و راضی شدن به سامریها و معطل گذاشتن اصل نظارت دائمی اسلام یعنی امر به معروف و نهی از منکر است.

۷- بد نیست امروز خود را با سالهای اول انقلاب مقایسه بکنیم و تحولات و تغییرات شدید ذائقه ها را به چشم ببینیم. در آن سالها دلهای جوانان با صوت دلنشین قرآن آرام می گرفت و این روز ها برای تشییع جنازه پاشایی ها چه غوغایی می شود . آن روزها برای یک آهنگ غیر مجاز چه رگهایی به جوش می آمد و امروز برای برگزاری کنسرتهای آنچنانی چه تلاشها و حمایتهای دولتی می شود . آن روزها مراسم دعای کمیل و ندبه و نمازجمعه با چه شور و حالی در سراسر ایران برگزار می شد این روزها به گوهری کمیاب تبدیل شده . آن روزها دانشجویی ما فضای انقلابی و اسلامی و ضد آمریکایی را در دانشگاه تزریق می کرد و امروز دانشجوی ما تبلیغ غرب و آمریکا نی کند و مسئولان دانشگاهی هم برای شادتر کردن فضی دانشگاهی اردوها و کنسرتهای مختلط دانشجویی برگزار می کنند . آن روزها مردم دغدغه شنیدن آهنگها و تمیز آن با غنا و حلال و حرام بودن آنرا داشتند و امروز انواع آهنگهای پاپ غربی جامعه و صدا وسیما را در نوردیده است . براستی چه کسی مقصر است؟

۸- خوب است نگاهی به خانواده ها داشته باشیم . براستی حساسیتهایی که ما امروز برای تربیت فرزندان خود داریم با آن ایام اولیه انقلاب یکی است ؟ چرا امروز دختران بدحجاب و گاها بیحجاب را در میان خانواده های متدین مشاهده می کنیم؟ آیا خودمان را مقصر نمی دانیم؟ تعبیر مرحوم دکتر شریعتی که : پدر ؛ مادر ما متهمیم را حتما بباد می آوریم . ساید مرحوم دکتر شریعتی این روزها را پیش بینی می کرده. به هر حال حرف و سخن زیاد ایت و بهتر است همه باهم بیاییم کمک کنیم مشکلات فرهنگی این جامعه را برطرف کنیم و زمینه روی کار آمدن انسانهای مخلص و متقی و کاردان را فراهم کنیم و گرنه روی کار آمدن انسانهای فاسد و پول پرست و دنیا زده و منحرف موجب افزایش حفره های فساد در جامعه و سیر قهقرایی در حامعه خواهد بود.

محسن شاطرزاده

۲۱ تیر ۱۳۹۶